Devlet Teşviki Kapsamındaki Yurt Dışı Fuarlarının İhracata Etkisi

Günümüzde ihracat, ülkelerin ekonomik büyümesinde önemli bir faktör olmakla birlikte yeni iş alanları yaratan, teknolojik yenilikleri teşvik eden ve uluslararası ilişkileri güçlendiren bir konumdadır. Bu nedenle, birçok ülke ihracatı artırmak için çeşitli teşvikler sunmaktadır. Bu teşviklerin başında ise yurt dışı fuar katılımları gelir.

Yurt dışı fuarları, ülkelerin kendi ürün ve hizmetlerini uluslararası arenada tanıtmaları için önemli bir platform sunar.  Aynı zamanda küresel boyutta ilişkiler kurma ve büyüme fırsatları yakalama açısından da önemlidir. Rakip firmaların ürünlerini inceleme ve sektördeki en son trendleri öğrenme fırsatı, işletmelerin rekabet avantajını artırır ve yenilikçi olmalarına katkı sunar. Bu fırsatları değerlendirmek ve uluslararası arenada rekabet edebilmek için devlet teşvikleri, işletmelere önemli bir destek sağlar. Bu teşvikler, işletmelerin yurt dışı fuarlara daha rahat ve etkili bir şekilde katılmasını sağlayarak ülke ekonomisine katkıda bulunur.

Gelin, devlet teşvikleriyle desteklenen fuar katılımlarının ihracata etkisine daha yakından bakalım…

Yurt Dışı Fuarlarına Yönelik Devlet Teşvikleri Nelerdir?

Birçok ülke, işletmelerin yurt dışı fuarlara katılmasını desteklemek için teşvikler sunar. Bu teşvikler, seyahat masraflarını karşılamaktan stant kiralama ücretlerinde indirime ve tanıtım malzemelerini finanse etmeye kadar çeşitli olanakları içerir. İşte bu teşviklerin içeriği ile ilgili bazı maddeler:

• Seyahat Masraflarının Karşılanması: İşletmelerin yurt dışı fuarlara katılmasını teşvik etmek için, devletler genellikle seyahat masraflarını karşılama veya kısmen karşılama yoluna giderler. Bu; uçak bileti, konaklama, yemek ve yerel ulaşım gibi masrafları içerebilir. İşletmeler için seyahat maliyetlerinin azaltılması, fuara katılımı daha erişilebilir hale getirir.
• Stant Kiralama Ücretlerinin İndirilmesi: Yurt dışı fuarlarda stant kiralamak genellikle yüksek maliyetli bir iş olabilir. Devletler, işletmelerin bu maliyetleri azaltmak veya stant kiralamayı kolaylaştırmak için teşvikler sunabilirler. Bu, işletmelerin daha büyük ve daha çekici stantlar kiralayarak ürünlerini etkili bir şekilde sergilemelerine yardımcı olur.
• Tanıtım Malzemelerinin Finansmanı: İşletmeler, yurt dışı fuarlarda etkili bir şekilde tanıtım yapmak için broşürler, afişler, ürün örnekleri ve diğer tanıtım malzemelerine ihtiyaç duyarlar. Devlet, bu tür malzemelerin finansmanında yardımcı olabilir. Bu, işletmelerin profesyonel ve etkileyici bir görünüm sunmalarına yardımcı olur.
• Pazar Araştırma ve Danışmanlık Hizmetleri: İhracat yapmak isteyen işletmeler için pazar araştırması ve danışmanlık hizmetleri büyük önem taşır. İşletmelerin hedef pazarlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için bu tür hizmetlere destek sağlanır. Bu, firmaların ihracat stratejilerini daha iyi şekillendirmelerine katkı sağlar.

Bu teşvikler, işletmelerin yurt dışı fuarlara katılımını desteklerken aynı zamanda ihracatı artırmayı hedefler. İşletmelerin uluslararası arenada varlık göstermelerine ve yeni pazarlara açılmalarına yardımcı olarak ülke ekonomisine de katkı sağlanmış olur.

Yurt Dışı Fuar Desteklerinin Önemi

Yurt dışı fuar desteklerinin ülke ekonomisine sağladığı katkılar, ihracatın ve dolayısıyla ekonomik büyümenin itici güçlerinden biri olarak büyük öneme sahiptir. Yurt dışı fuar desteklerinin önemi ile ilgili şunları söyleyebiliriz:

• Fuar desteği alan işletmeler; markalarını uluslararası düzeyde tanıtarak bilinirliklerini artırabilirler. Bu sayede ülkenin uluslararası alandaki imajı da güçlenmiş olur.
• Yerel ürünler ve hizmetlerin tanıtılması için mükemmel ortamlar olan yurt dışı fuarlarına devlet desteğiyle katılan firmalar hem ürünlerini sergiler hem de yeni iş birlikleri oluştururlar. Bu da ülkenin döviz kazancını yükseltir ve ekonomik büyümeye giden bir yol oluşur.
• Destek alan ve fuarlara katılan firmalar, gelecekteki ticaret fırsatlarına erişir ve büyüme kaydedebilirler. Bu da elbette ülkenin ekonomik değerlerine olumlu etki eder.
• İşletmeler yeni ürünler keşfetme amacıyla destek alarak fuarlara katılabilir ve hizmetlerini bir üst seviyeye taşıyabilirler.
• Bu destekler, işletmelerin uluslararası pazarda daha etkin bir şekilde rekabet etmelerini sağlar ve bu da ülke ekonomisine olumlu etkiler yaratır.

Yurt dışı fuar destekleri, bir ülkenin ekonomik büyümesini hızlandıran, teknolojik gelişmeyi teşvik eden ve uluslararası arenada daha rekabetçi bir konuma gelmesini sağlayan kritik bir araçtır.

Bunun yanında yurt dışı fuar desteklerinin daha da iyileştirilmesi gerekmektedir. Daha fazla işletmenin bu desteklerden faydalanabilmesi için daha erişilebilir hale getirilmeli ve destek miktarları artırılmalıdır. Aynı zamanda, işletmelere fuar sonrası izleme ve değerlendirme konusunda rehberlik edilmesi de önemlidir. Bu sayede yurt dışı fuar destekleri, ülke ekonomisinin büyümesine daha fazla katkı sağlar ve ihracatı artırır. 

Türkiye’deki Fuar Teşviklerinin Tarihi

Türkiye’deki fuar teşviklerinin tarihsel sürecini özetlemek gerekirse:

• 1980 öncesi dönemde Türkiye’de ihracat ekonomik büyüme için öncelikli bir faktör değildi, dolayısıyla ihracat teşvikleri veya fuar katılım desteği bulunmuyordu.
• 1980 yılından itibaren Türkiye, dış dünyaya açılma programını benimsedi ve ihracat, ekonomik büyümenin önemli bir göstergesi haline geldi. Hükümetler, ihracata dayalı programları teşvik etmek için politikalar geliştirmeye başladılar.
• 1994 yılında Türkiye, DTÖ antlaşmasına katıldı ve Gümrük Birliği’ne dahil oldu. Bu süreç, devlet tarafından sağlanan teşviklerin revize edilmesine yol açtı ve “yasaklanmış sübvansiyonlar” sona erdi.
• 1996’dan itibaren Ticaret Bakanlığı, KOSGEB, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türk Eximbank gibi kurumlar, işletmelerin yurt dışı fuarlara katılımını teşvik etmek için çeşitli teşvikler sağlamaya başladılar. Bu teşvikler; seyahat masraflarının karşılanması, stant kiralama ücretlerinin indirilmesi ve tanıtım malzemelerinin finanse edilmesi gibi olanakları içeriyordu.
• Bu teşvikler, Türkiye’nin dış ticaretini artırmak ve işletmelerin uluslararası pazarlara daha etkin bir şekilde girmelerini sağlamak amacıyla önemli bir rol oynadılar.

Özellikle son yıllarda, Türk firmalarının yurt dışındaki fuarlara katılımı artmış ve bu sayede ülkenin uluslararası arenadaki tanınırlığı ve rekabet gücü önemli ölçüde yükselmiştir. Bu süreç, Türkiye’nin ihracat odaklı ekonomi politikalarının bir sonucu olarak devam etmektedir. Fuar teşvikleri çeşitli kurumlar tarafından yapılmaya devam etmektedir.

Fuar Teşviki Yapan Türk Kurumları Hangileridir?

Türkiye’de fuar teşvikleri, özellikle Ticaret Bakanlığı ve KOSGEB gibi devlet kurumları tarafından sunulan önemli desteklerdir. Ticaret Bakanlığı, “İhracata Dayalı Devlet Yardımları” programı altında işletmelerin yurt dışı fuar katılımlarını teşvik etmek amacıyla çeşitli teşvikler sağlamaktadır. Bu teşvikler arasında “Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi” ve “Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarları İçin Sağlanan Destekler” gibi başlıklar bulunur.

Bu teşvikler, Türk firmalarının yurt dışındaki fuarlara katılımını cesaretlendirmekte ve finansal destek sunmaktadır. Son yıllarda, bu teşvikler sayesinde birçok Türk firması, uluslararası arenada tanınırlığını yükseltmek ve ihracatını artırmak amacıyla yurt dışındaki fuarlara katılmaktadır. Bu, Türkiye’de bir fuar kültürünün oluşmasına katkıda bulunmuş ve işletmelerin fuarlardan elde ettiği verimi artırmıştır.

Türkiye’nin uluslararası ticaretteki başarısının temel unsurlarından biri, yurt dışı fuar katılımlarının artması ve bu katılımları destekleyen Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan teşviklerdir. Bu teşvikler, Türkiye’nin ekonomik büyümesine katkıda bulunmuş ve işletmelerin uluslararası pazarda daha rekabetçi hale gelmelerine yardımcı olmuştur.

Devlet Desteği Verilen Yurt Dışı Fuarlarının Firmalara ve Ülke İhracatına Etkisi

Devlet teşviki kapsamındaki fuarlar ve bu fuarlara katılan firmalar aracılığıyla her yıl ihracat verilerimiz yükselişe geçmektedir. Konuyla ilgili önemli bir kaynağı size aktaracağız. İstanbul Gelişim Üniversitesi öğrencisi Ahmet Göksel tarafından yazılan ve 2020 yılında yayımlanan “Devlet Yardımları Kapsamında Bulunan Yurt Dışı Fuar Desteğinin İhracata Etkisi” adlı yüksek lisans tezinde çok değerli bilgiler bulunmaktadır.

• Bu çalışma, metal, mücevher, maden, çelik, kimya ve elektrik sektörlerinde faaliyet gösteren toplam 3.027 firma üzerinde gerçekleştirilen bir analizi içermektedir. Bu firmaların yıllara göre ihracatı ve aldıkları devlet desteği miktarları incelenmiştir.
• Analizde yer alan 3.027 firmanın 94'ü çelik, 790'ı elektrik, 1.002'si kimya, 284'ü maden, 635'i metal ve 222'si mücevher sektöründe faaliyet göstermektedir.
• Bu firmalardan 2.804'ü 2014-2018 yılları arasında ihracat yapmışken, 223 firma ise hiçbir ihracat gerçekleştirmemiştir.
• Çalışmada, tüm firmaların devlet tarafından sağlanan fuar teşviklerinden faydalandığı belirtilmektedir.
• Devlet tarafından sağlanan fuar teşvikleri ile yıllık ihracat verileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Teşvik miktarlarına bakıldığında, 2014, 2015 ve 2018 yıllarında yaklaşık olarak 15 milyon dolar civarında destek verildiği görülmektedir. Bu destek miktarının 2016 yılında 20 milyon dolara, 2017 yılında ise 32 milyon dolara kadar arttığı gözlenmektedir.
• Yıllara göre ihracat rakamlarına bakıldığında, 2014 yılında yaklaşık olarak 14,5 milyar dolar olan ihracatın 2015 yılında 12 milyar dolara gerilediği, 2016 yılında ise 12 milyar doların altına düştüğü görülmektedir. Ancak, 2017 yılında tekrar yükselerek 13 milyar doları aştığı ve son olarak 2018 yılında 16 milyar dolara kadar çıktığı görülmektedir.
• Ayrıca, yurt dışı fuarlara katılan işletmelerin Ticaret Bakanlığı'ndan aldığı maddi desteklerin etkisi incelenmiştir. Bu destek alan işletmelerin %61'lik bir kısmının, fuarın gerçekleştirildiği ülkeye fuar sonrası ihracat gerçekleştirdiği belirtilmiştir.
• Son olarak, destek miktarının artmasıyla birlikte yapılan ihracatın da arttığı gözlemlenmiştir.

Görülüyor ki fuar desteklerinin firmalara ve ihracata pek çok olumlu katkısı var. Bu nedenle bu desteklerin sürdürülebilir bir şekilde devam etmesi ve işletmelere daha fazla fırsat sunulması; hem firmalar hem de ülke ekonomisi için büyük bir önem taşır.

İşletmelerin Uluslararası Arenadaki Destekçisi: DixiFuar